Page 151 - คู่มือการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
P. 151
ด้านเกลือทะเล
ฤดูการผลิตเกลือทะเล
การท�านาเกลือทะเลในภาคตะวันตกและภาคตะวันออก จะเริ่มในช่วงฤดูแล้งตั้งแต่เดือนตุลาคม
ถึงเดือนพฤษภาคมของปีถัดไป ระยะเวลา ๖ - ๗ เดือน เกษตรกรจะท�าการผลิตได้ประมาณ ๕ รอบ การผลิต/ฤดูกาล
โดยตั้งแต่นาตาก - นาปลง ใช้ระยะเวลาเก็บเป็นเกลือ ๔๕ วัน ซึ่งระยะเวลาขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ เนื่องจากการท�านา
เกลือทะเลไม่สามารถท�าได้ในช่วงฤดูฝน และจะเริ่มเก็บผลผลิตเกลือทะเลได้ในเดือนมกราคม เป็นต้นไป
ส�าหรับการท�านาเกลือทะเลในภาคใต้ที่จังหวัดปัตตานี มีระยะเวลานานกว่าภาคกลาง โดยสามารถผลิตได้
ปีละ ๒ ครั้ง ครั้งแรกเริ่มเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมิถุนายน ระยะเวลา ๕ เดือน และครั้งที่สองเริ่มเดือนกรกฎาคม
ถึงเดือนกันยายน ระยะเวลา ๓ เดือน มีช่วงการผลิตรวม ๘ เดือน ส่วนในเดือนตุลาคมถึงมกราคม จะมีฝนตกชุก
ไม่สามารถท�านาเกลือทะเลได้
ผลกระทบและความเสียหายกรณีเกิดภัยพิบัติประเภทต่าง ๆ มีดังนี้
ชนิดของภัย ผลกระทบและความเสียหาย
ส่งผลกระทบเสียหายต่อผลผลิตเกลือโดยตรงและน�้าทะเลที่เตรียมไว้ความเค็มลดลง เกลือละลายน�้า
เสียหาย ไม่สามารถตกผลึกเป็นเกลือทะเลได้ เกษตรกรต้องด�าเนินการปรับเกลี่ยพื้นที่ใหม่ และเริ่มต้น
การผลิตใหม่ แบ่งเป็น
๑. ขั้นตอนวังขังน�้า จะมีน�้าจืดเจือปนท�าให้น�้ามีความเค็มลดลง เกษตรกรต้องระบายน�้าทิ้งหรือต้องเสีย
เวลาในการตากน�้าเพื่อเพิ่มความเข้มข้นให้ถึงจุดที่เกลืออิ่มตัวและเริ่มกระบวนการใหม่ ซึ่งใช้เวลา ๑๕
– ๔๕ วันโดยประมาณ หากมีน�้าจืดมาเจือปนในขั้นตอนนี้จะท�าให้สูญเสียผลผลิตในขั้นตอนนี้ทั้งหมด
๒. ขั้นตอนนาตากและนาเชื้อเป็นการตากด้วยแสงอาทิตย์ให้มีความเข้มข้นของน�้ามากขึ้นจนมี
ความถ่วงจ�าเพาะไม่น้อยกว่า ๒๐ - ๒๓ ดีกรีโบเม่ หากมีน�้าจืดมาเจือปนในช่วงนี้มาก ๆ จนท�าให้
น�้าเค็มเจือจางเกษตรกรต้องปรับเกลี่ยพื้นที่เนื่องจากหน้าดินเหลว และผันน�้ากลับไปเริ่มตากน�้าใหม่
หรือต้องระบายน�้าทิ้ง เพราะน�้าเค็มจัดที่ถูกเจือปนด้วยน�้าจืดในปริมาณมากในเวลาฉับพลันจะขุ่นแดง
อุทกภัย
มีตะกอนดินเข้ามาเจือปนจึงไม่เหมาะสมที่จะน�ามาใช้เป็นวัตถุดิบตั้งต้นในการผลิตเกลือคุณภาพ
ในขั้นตอนนี้ใช้เวลา ๑๕ - ๒๕ วัน โดยประมาณ หากมีน�้าจืดมาเจือปน ช่วง ๑ – ๑๕ วัน อาจก่อให้เกิด
ความเสียหายบางส่วน และช่วง ๑๖ วัน ขึ้นไปจะเสียหายทั้งหมด
๓. ขั้นตอนนาวางหรือนาปลง เป็นขั้นตอนสุดท้ายก่อนการเก็บเกี่ยวเกลือทะเล โดยใช้เครื่องมือแซะแผ่น
เกลือให้แตกออกแล้วกองไว้เพื่อระบายน�้าออก หากมีน�้าจืดมาเจือปนที่ผิวหน้าน�้าเค็มจัดก่อนที่จะแซะ
แผ่นเกลือขึ้น อาจจะสามารถระบายน�้าจืดด้านบนออกได้ แต่จะส่งผลต่อคุณภาพสีของเกลือ ท�าให้
ปนเปื้อนตะกอนดิน จากเกลือขาวก็จะกลายเป็นเกลือกลางหรือเกลือด�า แต่หากมีน�้าจืดหรือน�้าฝน
มาเจือปนในขณะเก็บเกี่ยวและกองเกลืออยู่ น�้าจืดนั้นจะท�าให้เกลือละลายอย่างรวดเร็วภายใน
๒ - ๓ ชั่วโมง ท�าให้สูญเสียผลผลิตทั้งหมด (นาที่ขังน�้าทะเลเพื่อท�าให้เกิดเม็ดเกลือ จะมีความเค็มต�่า
ไม่สามารถผลิตเกลือได้)
หากมีกรณีรุนแรง อาจท�าให้ผ้าใบในแปลงนาเกลือเกิดความเสียหายฉีกขาด หรือปลิวหายไปตามกระแส
วาตภัย ลม ส่งผลท�าให้คันกั้นดินเสียหายด้วย เกษตรกรจะต้องบดอัดพื้นดินนาเกลือใหม่ และใช้แรงงานในการน�า
ผ้าใบมาปูใหม่ในแปลงนาเกลือ เพื่อเข้าสู่กระบวนการผลิตใหม่
คู่มือกำรให้ควำมช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติด้ำนกำรเกษตร 147
